گرافت دندان روشی موثر و موفقیت آمیز جهت ترمیم بافت استخوان فک و استحکام بخشیدن به آن است. استخوان فک به دلایلی همچون ابتلاء به برخی بیماری ها، عوارض داروهای شیمیایی، افزایش سن، عصب کشی دندان، نبود دندان و … تحلیل می رود. داشتن استخوان فک سالم و محکم جهت انجام برخی از عمل های زیبایی و ترمیمی همانند ایمپلنت دندان یا کاشت دندان ضروری است.
در این حالت پزشک تصمیم به بازسازی و ترمیم استخوان فک خواهد گرفت. اما این ترمیم چگونه انجام می شود؟ عوارض انجام این عمل ترمیمی کدامند؟ در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل گرافت دندان پرداخته و کاربردها، نحوه انجام آن و عوارض آن را بررسی کنیم.
گرافت دندان چیست و چه کاربردی دارد؟
گرافت دندان روشی است که در طی آن بافت استخوان در ناحیه فک افزایش یافته و در نتیجه مستحکم تر می شود. تحلیل رفتن استخوان فک بیش از آنچه که فکرش را کنید می تواند بر سلامتی فرد تاثیر منفی داشته باشد. اما این ضعف زمانی بهتر خود را نشان می دهد که فرد بخواهد عمل ترمیمی و زیبایی مهمی مثلا ایمپلنت دندان را انجام دهد. در ایمپلنت برای ثابت ماندن دندان باید پایه فلزی ایمپلنت به داخل استخوان فک وارد شده و پیوند بخورد. در غیر این صورت بعد از مدتی ایمپلنت لق شده و کارایی خود را از دست می دهد.
اما اگر بافت استخوان لازم برای این کار وجود نداشته باشد تکلیف چیست؟ پزشک در این حالت از روش گرافت دندان جهت پیوند استخوان برای ایمپلنت استفاده می کند. پزشک با انجام پیوند، بافت استخوان فک را محکم کرده و باعث می شود شرایط لازم برای فیکس کردن پایه ایمپلنت در آن مهیا شود.
گرفت دندان چگونه انجام می شود؟
شاید برای شما هم سوال باشد که فرایند عمل گرافت دندان یا پیوند استخوان برای ایمپلنت چگونه انجام می شود؟ چگونگی انجام این روند در انواع روش های انجام پیوند استخوان متفاوت است. اما به صورت معمول این کار در طی مراحل زیر انجام می شود.
1) ابتدا پزشک ناحیه مورد نظر در فک را بی حس می کند تا بیمار دردی احساس نکند.
2) سپس محل مورد نظر به صورت کامل ضدعفونی شده و لثه برش داده می شود. برش دادن لثه جهت دسترسی به بافت استخوان فک انجام خواهد شد.
3) سپس جراح مواد استخوانی را که برای پیوند انتخاب کرده است، در میان دو بخش از استخوان فک قرار می دهد. این گونه پیوند بین دو قسمت استخوان برقرار می شود.
4) در این مرحله گرافت قرار داده شده در استخوان فک با استفاده از یک ماده چسبنده محلول غشاء مانند ثابت می شود.
5) در این مرحله برش لثه بخیه زده می شود تا پیوند استخوان به خوبی صورت گیرد. دو الی سه ماه زمان برای پیوند خوردن استخوان فک لازم است.
کل روند گرافت دندان ممکن است دو الی سه ساعت طول بکشد. البته این زمان بستگی به وسعت ناحیه مورد پیوند، مهارت پزشک و شرایط بیمار دارد.
انواع گرافت دندان
روش های مختلفی جهت انجام گرافت دندان وجود دارند. تفاوت این روش ها در استفاده از نوع ماده پیوند استخوان می باشد. در واقع این مسئله که جهت پیوند دادن استخوان از چه ماده ای استفاده شود، به وجه تفاوت این روش ها تبدیل شده است. در ادامه به انواع گرافت دندان در پیوند استخوان فک برای ایمپلنت می پردازیم.
اتوگرافت
این روش یکی از بهترین و مورد تاییدترین روش های انجام پیوند استخوان فک است. در این روش از بافت استخوانی خود بیمار برای پیوند زدن استفاده می کنند. بافت استخوانی ممکن است از ناحیه لگن، ساق پا یا نقاط دیگر فک گرفته شود.
آلوگرافت
در این روش از گرافت دندان از بافت استخوان فرد دیگری جهت پیوند زدن به استخوان فک استفاده می شود. در آلوگرافت استفاده از بافت استخوان خواهر یا برادر بیمار موجه تر خواهد بود. البته به صورت کلی این روش زیاد توصیه نمی شود.
زنوگرافت
در این روش از بافت استخوان حیوانی مانند گاو یا خوک بهره می برند. در واقع بافت استخوان از این حیوان ها گرفته شده و تغییرات خاصی روی آن اعمال می شود. سپس بافت استخوان برای استفاده مناسب می شود.
آلوپلاست
یکی از پرکاربردترین روش های گرافت دندان استفاده از مواد مصنوعی است که بیشترین شباهت را به بافت استخوان فک دارند. این مواد مصنوعی شامل فسفو سیلیکات سدیم یا فسفات کلسیم می شوند.
عوارض پیوند استخوان فک
گرافت دندان همانند بسیاری از عمل های ترمیمی دیگر دارای برخی از عوارض طبیعی و موقت و عوارض خطرناک و نادر است. عوارض طبیعی اجتناب ناپذیر هستند. اما عوارض خفیف به ندرت رخ می دهند. برای جلوگیری از بروز عوارض خطرناک و نادر حتما پیوند استخوان را نزد پزشک متخصص و باتجربه انجام دهید. زیرا اگر عمل به صورت اصولی انجام شود، هیچکدام از عوارض جدی دامن گیرتان نخواهد شد.
عوارض موقت و طبیعی
- تورم در ناحیه پیوند
- قرمزی و کبودی
- خونریزی خفیف و کم
- درد خفیف
عوارض جدی و نادر
- بروز التهاب و عفونت
- ورم بسیار زیاد
- خونریزی شدید از بخیه ها
- آسیب عصبی
لخته شدن خون
آیا انجام گرافت دندان درد دارد؟
انجام گرافت دندان برای ایمپلنت دندان به خودی خود دردی ندارد. زیرا پزشک در حین انجام پیوند استخوان از مواد بی حس کننده قوی برای بیمار استفاده می کند. درنتیجه بیمار هیچ دردی را حس نخواهد کرد. البته میزان آستانه تحمل درد در هر فردی متفاوت است. اما در هنگام انجام پیوند ممکن است مقداری احساس فشار را در ناحیه مورد نظر حس کنید که کاملا طبیعی است.
بعد از رفع بی حسی، بیمار مقداری درد را تجربه خواهد کرد که با مصرف مسکن های تجویزی قابل تحمل خواهد بود. در مواقعی پزشک ممکن است برای بیماران خاصی تصمیم گیرد که این عمل را تحت بیهوشی عمومی انجام دهد. البته این موارد نادر هستند.
هزینه گرافت دندان چقدر است؟
قیمت گرافت دندان در تعرفه و هزینه دندانپزشکی به عوامل مختلفی بستگی داشته و نمی توان قیمت خاصی را برای آن تعیین کرد. اما به صورت کلی قیمت انجام پیوند استخوان فک از سایر درمان های دندانپزشکی همانند عصب کشی دندان بسیار بیشتر است. همچنین یکی از دلایل بالا رفتن هزینه های ایمپلنت دندان، همین عمل پیوند استخوان می باشد.
قیمت پیوند استخوان بر اساس تعرفه و هزینه دندانپزشکی به نوع گرافت انتخابی، وسعت و حجم ناحیه تحلیل رفته، میزان تخصص پزشک و … دارد. اتوگرافت نسبت به روش های دیگر هزینه بیشتری دارد. اما روش آلوپلاست با هزینه کمتری همراه است. اما نوع و کیفیت مواد مورد استفاده در روش آلوپلاست نیز در هزینه نهایی موثر است.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی کامل گرافت دندان، کاربردها و انواع آن پرداختیم. توجه به توصیه های پزشک معالج در کم کردن عوارض عمل بازسازی و ترمیم استخوان فک بسیار مهم است. بنابراین تمامی نکات مراقبتی را رعایت کنید. برای انجام پیوند استخوان فک حتما به پزشک متخصص و با تجربه مراجعه نمایید.