در مورد رویش مجدد دندان در افراد مسن باید گفت که شواهد علمی متقن و معتبری که نشان دهد انسان در سنین بالای 90 سال دندان جدید در می آورد، وجود ندارد. بسیاری از افراد مسن در سنین 90 و بالاتر از آن دچار کاهش حجم استخوان فک و تحلیل رفتن بافت گونه و دهان می شوند. اگر این افراد در لثه خود، دندان نهانی داشته باشند که نمی توانسته است به بیرون بیاید، حالا با برداشته شدن موانع سر راه خود، کم کم نمایان می شود. درست است که این دندان رویش کرده و دندان جدیدی است. اما نمی توان به طور قطع اعلام کرد که این دندان به تازگی در زیر لثه ایجاد شده است. این اتفاق ممکن است در سنین پایین تر هم روی دهد که کاملا به جثه و استخوان فک و صورت شخص بستگی دارد.
رویش مجدد دندان با سلول های بنیادی
در مورد سلول های بنیادی باید گفت که با این کار می توان انتظار داشت که در مدت زمان کوتاهی دندان جدید در دهان رشد کند و شخص نیازی به انجام ایمپلنت دندان نداشته باشد. اما این کار هنوز در فاز تحقیقاتی است و محققان ژاپنی پیش بینی می کنند که در سال 2024 تمامی آزمایشاتی که در این زمینه روی موش ها انجام داده اند، بتوانند روی انسان نیز انجام دهند.
رشد دندان تا چه سنی ادامه دارد؟
رشد دندان ها تا سنین خاصی اتفاق می افتد. بعد از ان، عملا هیچ گونه رشدی در کار نخواهد بود. دست کم تا به امروز که این چنین بوده است و اگر بعد از این، دانشمندان بتوانند راهکاری اساسی پیدا کنند، امری جداست.
سوال بسیاری از افرادی که دچار پوسیدگی دندان هستند و نمی توان با ترمیم، آنها را قابل استفاده کرد، این است که رشد دندان ها از چه سنی و تا چه سنی است. در پاسخ باید گفت: دندان های انسان از 4 الی 6 ماهگی شروع به رشد می کنند که تا سن 2 سال و نیم الی سه سال، این رشد کامل می شود. البته اینها فقط دندان شیری هستند و حتی در برخی از افراد با توجه به تغذیه، وراثت و عوامل فیزیولوژیکی فک و دهان، ممکن است تا بعد از 3 سالگی هم ادامه داشته باشد.
به هر حال بعد از سن رشد دندان شیری، نوبت به افتادن دندان ها می رسد و جای هر کدام از آنها، یک دندان دائمی رشد می کند. این روند از سنین 6 سالگی شروع می شود و تا 12 سالگی ادامه می یابد. البته این زمان مانند دندان های شیری ممکن است به هر علتی، عقب یا جلو بیفتد. بعد از چند سال وقفه، در سنین 17 تا 23 سالگی، دندان های عقل رشد می کنند. بعد از ان، عملا هیچ دندانی در دهان رویش مجدد نخواهد داشت. اما ممکن است در برخی از افراد این اتفاق رخ دهد که مربوط به نوعی بیماری در این زمینه است. در ادامه به این بیماری و رویش مجدد دندان دائمی پرداخته شده است.
دوره های دندانی در دهان انسان
انسان ها در دوران زندگی خود دو نوع دندان در می آورند. دندان های شیری و دائمی. دوره دندانی در افراد به سه دوره تقسیم می شود.
- دوره دندان های شیری که از سن 4 ماهگی تا 6 سالگی است. در این دوره در دهان کودک، فقط و فقط دندان شیری وجود دارد.
- دوره دندانی مختلط که از سن سال تا 12 سالگی است و شخص در دهان خود دندان شیری و دندان های دائمی جایگزین را دارد.
- دوره دندانی دائمی، زمانی است که فرد در دهان خود، هیچ دندان شیری نداشته و همگی، دائمی هستند.
رویش مجدد دندان دائمی
رویش مجدد دندان در دهان، آن هم از نوع دائمی، شاید کمی غیر قابل باور به نظر برسد. اما باید گفت در حال حاضر در برخی از افراد، این اتفاق رخ می دهد.
بیماری آژنزی دندانی، نوعی بیماری مادرزادی است که برخی از افراد از وجود آن، رنج می برند. افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند، دچار اختلال رشد یک یا چند دندان دائمی در دهان خود هستند. در این افراد ممکن است یک یا چند دندان دائمی با تاخیر در بیاید. گاهی این تاخیر تا چندین سال ادامه داشته و حتی در برخی از موارد، وجود دندان در زیر لثه می تواند منجر به بروز مشکلات خاصی شود.
اگر یک بیمار آژنزی دندانی در سنین جوانی، میانسالی یا کهنسالی به بعد دندان اصلی خود را در بیاورد، به معنای رشد و رویش مجدد دندان نیست. بلکه به معنای در آمدن دندان اصلی با تاخیر است.
قرص رویش مجدد دندان در آمریکا، خیال یا واقعیت؟
یکی از مباحث بسیار داغ در مجامع بین المللی پزشکی و دندانپزشکی، پیدا کردن راهی برای رویش مجدد دندان در دهان انسان است. این صحبت در گذشته‌ای نه چندان دور، یک حرف ساده بود و کم کم به یک تحقیق وسیع علمی تبدیل شد. تا جایی که امروزه بسیاری از محققان و پزشکان علم stem cell (سلول های بنیادی ) به دنبال کشف راه حلی هستن که بتوان با آن، رشد مجدد دندان را تجربه کرد و برای همیشه از شر پوسیدگی و ترمیم و کاشت ایمپلنت، رها شد.
در طبیعت، حیواناتی مانند ماهی بادکنکی و تمساح، می تواند دندان مجدد در آورد و این کار در طول عمر آنها چندین و چند بار اتفاق می افتد. دانشمندان امیدوارند بتوانند با الگوگیری از این روش، از طریق stem cell به این مهم دست پیدا کنند. شاید در آینده ای نه چندان دور بتوان با خوردن یک قرص دندان، باز هم دندان درآورد.
رویش مجدد دندان عقل
دندان عقل از سنین 17 تا 23 و گاهی کمتر و یا بیشتر، در دهان انسان ظاهر می گردد. برخی از افراد به خاطر داشتن فک کوچک یا دلیل وراثتی و نبود جای کافی در دهان، به طور کامل دندان های عقل در دهان آنها رشد نمی کند.
ممکن است مدتی بعد این دندان ها در یک یا دو طرف فک ظاهر شوند. حتی در برخی از افراد، دندان های عقل به شکل نهفته هستند و از زیر لثه بیرون نمی آیند. ممکن است با جراحی بتوان آنها را از زیر لثه خارج کرد. حتی این احتمال وجود دارد که خود دندان بعد از مدتی لثه را بشکافد و بیرون بیاید.
