تعداد کانال های دندان ممکن است از فردی به فرد دیگر و با محل قرارگیری دندان متفاوت باشد. دندان هایی که در قسمت قدامی دهان قرار دارند معمولا یک کانال، دندان های پرمولر می توانند 2 کانال و دندان های آسیاب 3-4 کانال داشته باشند. تعداد کانال های دندان به طور معمول در انسان ها مشابه است ولی ممکن است با این حال در هر فرد متفاوت باشد.
چقدر در مورد دندان های خود می دانید؟ در مورد تعداد کانال های دندان و یا تعداد ریشه دندان ها چطور؟ دندانپزشکان معتقدند که هرچه بیماران ما بیشتر در مورد دندان های خود بدانند، بهتر می توانند از آنها مراقبت کنند و بدانند مراقبت از آنها چقدر اهمیت دارد.
آشنایی با انواع دندان ها شیری و دائمی
دندان های شیری که بیشتر به عنوان دندان های دوران نوزادی شناخته می شوند، اولین مجموعه دندان هایی هستند که درشش سال اول تولد یک انسان رشد می کند. اکثر کودکان در سن سه سالگی هر 20 دندان شیری را دارند. دندان‌های شیری ریشه‌های کوتاه‌تر و نازک‌تر و همچنین مینای نازک‌تری نسبت به دندان‌های دائمی دارند.
دندان های شیری معمولاً در سنین 6 تا 12 سالگی می افتند و با دندان های بالغ جایگزین می شوند. در سن 14 سالگی، تمام دندان های شیری با 28 دندان دائمی جایگزین می شوند. یک دندان دائمی کامل شامل 32 دندان، از جمله دندان عقل است که ممکن است تا 20 سالگی فرد رشد کند.
دندان از چه قسمت هایی تشکیل شده؟
تاج: قسمت بالایی دندان است و تنها جایی است که به وضوح با چشم قابل مشاهده است. شکل تاج عملکرد دندان را تعیین می کند. به عنوان مثال، دندان های جلویی شکلی تیز برای پاره کردن غذا دارند، در حالی که دندان های آسیاب دارای سطوح صاف برای آسیاب کردن غذا هستند.
خط لثه: محل برخورد دندان و لثه است. اگر مسواک زدن و تمیز کردن صحیح دندان ها انجام نشود، ممکن است پلاک و جرم روی خط لثه ایجاد شود که باعث التهاب لثه و بیماری لثه شود.
ریشه: قسمتی از دندان است که در استخوان فرو رفته است. ریشه دندان ها حدود دو سوم دندان را تشکیل می دهد و دندان را در جای خود نگه می دارد.
مینا: بیرونی ترین لایه دندان است. مینای دندان همچنین سخت ترین و معدنی ترین بافت بدن است. اگر بهداشت دهان و دندان به میزان کافی رعایت نشود، این وضعیت ممکن است منجر به پوسیدگی شود.
عاج: عاج دندان زیر مینا است. اگر پوسیدگی بتواند از طریق مینای دندان راه خود را باز کند، مکان بعدی که به آن می رسد عاج است. در این بخش میلیون ها کانال به سمت پالپ می رود.
پالپ: بافت نرم در مرکز دندان است که بافت های عصبی و عروق خونی در آن قرار دارند. درد معمولا زمانی احساس می شود که پوسیدگی به پالپ برسد.
چند نوع دندان داریم؟
هر دندان عملکرد خاصی دارد:
ثنایا: دندان های جلویی تیز که برای بریدن غذا استفاده می شود (چهار تا در بالا و چهار دندان پایین). تعداد ریشه دندان های ثنایا در هرکدام یکی است.
دندان نیش: این دندان ها که نیش نامیده می شوند، نوک تیز دارند و برای پاره کردن استفاده می شوند. این نوع دندان ها نیز یک ریشه دارند که بلندترین ریشه را در بین سایر دندان ها به خود اختصاص داده اند. دندان های نیش گوشه های دهان را گرفته اند.
دندان پرمولر: این دندان ها دارای دو برآمدگی (نقطه) روی سطوح خود برای جویدن هستند. برای ساییدن و آسیاب کردن دندان های پرمولر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
این نوع دندان هشت عدد است که در حفره دهان جای گرفته که محل آن پشت و مجاور دندان نیش می باشد در هر ربع دهان انسان دو عدد دندان مولر جای گرفته است. تعداد ریشه های دندان پرمولر اول در فک بالا دو ریشه است و سایر آنها یک ریشه دارند.
دندان آسیاب: برای آسیاب کردن غذا استفاده می شود. برجستگی های متعددی روی سطح این نوع دندان وجود دارد. خلفی ترین دندان ها هستند که سطوحی پهن تر و مسطح تر دارند.
تعداد ریشه دندان های مولر در فک پایین معمولاً 2 ریشه است و ۳ ریشه معمولا در مولرهای در فک بالا وجود دارد.
تعداد کانال های هر دندان و ریشه ها
تعداد کانال در دندان‌ها را می‌توان دقیقاً در نتیجه عکس‌برداری با اشعه ایکس تعیین کرد. بطور کلی تعداد کانال دندان ها و تعداد ریشه های دندان های هر انسان به طور معمول به شرح زیر می باشد.
- ۱ ریشه و ۱ کانال در دندان های پیش و نیش فک بالا
- ۱ یا ۲ ریشه و ۲ کانال در دندان های کرسی یا آسیاب فک
- ۳ ریشه و ۴ کانال در دندان های کرسی اول بالا
- ۳ ریشه و ۳ تا ۴ کانال در دندان های کرسی دوم بالا
- ۳ ریشه و ۳ کانال در دندان های عقل
- ۱ ریشه و احتمالا ۲ کانال در دندان های پیش پایین
- ۱ ریشه و ۲ یا ۳ کانال در دندان های آسیاب کوچک فک پایین
- ۲ ریشه و ۳ یا ۴ کانال در دندان های آسیاب بزرگ پایین
کانال کلسیفیه چیست؟
کانال کلسیفیه زمانی اتفاق می افتد که رسوبات کلسیم در داخل کانال ریشه شما، فضایی که در مرکز دندان شما قرار دارد، ایجاد می شود. در داخل کانال ریشه شما یک ماده نرم به نام پالپ وجود دارد. پالپ در صورت پوسیدگی یا آسیب می تواند باعث درد شدید و ناراحتی در عروق و اعصاب مختلف شود.
رسوبات کلسیم باعث باریک شدن و کوچک شدن کانال ریشه شما می شود. این شکل اصلاح شده دسترسی به کانال را پیچیده می کند و برای درمان به دقت بالایی نیاز دارد. در مراکز دندانپزشکی مجهز، پزشکان از فناوری پیشرفته مانند اشعه ایکس دیجیتال و میکروسکوپ جراحی دندان استفاده می‌کنند تا به طور موثر جراحی کانال کلسیفیه را انجام دهند.
علت ایجاد کانال کلسیفیه چیست؟
کانال های کلسیفیه به مرور زمان تشکیل می شوند و می توانند از موارد زیر ایجاد شوند:
ضربه
حوادث ضربه‌ای مانند تصادفات رانندگی یا آسیب‌های ورزشی می‌توانند باعث خونریزی داخل دندان شما شوند. با گذشت زمان، این خون اضافی می تواند رسوبات کلسیم را جذب کند و باعث کوچک شدن کانال شود.
سن
بسیاری از بیماران مسن به دلیل پوسیدگی و ساییدگی تدریجی در برابر کانال های ریشه کلسیفیه آسیب پذیر هستند. کانال های ریشه کلسیفیه می توانند بدون هیچ علامتی ایجاد شوند، بنابراین معاینات منظم دندانپزشکی برای بزرگسالان مسن ضروری است.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان می تواند به هر تعداد کانال دندان های ریشه شما آسیب برساند و از گردش خون در پالپ جلوگیری کند. بدون این منبع خون، رسوبات کلسیم می توانند در کانال انباشته شوند.
درمان کانال کلسیفیه چگونه است؟
یک کانال کلسیفیه نیاز به درمان ریشه دندان دارد. این روش شامل برداشتن پالپ و جایگزینی آن با گوتا پرکا، یک ماده زیست سازگار است. داشتن تجهیزات مناسب هنگام درمان کانال کلسیفیه برای اطمینان از باقی ماندن باکتری در کانال ضروری است.
اول، آنها عکس‌های دیجیتالی با اشعه ایکس می‌گیرند تا مشخص کنند آیا کانال‌های مخفی با رسوبات کلسیم دارید یا خیر. سپس یک سوراخ دسترسی کوچک در مرکز دندان شما ایجاد می کنند. آنها ممکن است از لیزر برای رسیدن به پالپ و از بین بردن هرگونه باکتری استفاده کنند.
در نهایت از یک میکروسکوپ جراحی دندانی استفاده می شود تا دید را نسبت به کانال شما بیشتر کند و کلسیفیکاسیون‌ها را بتوان پاک کرد.
