مراقبت از دهان و دندان در سال های اخیر در بین عامه مردم اهمیت بیش از پیش یافته است. با توجه به اینکه با گذشت سن و گاها رعایت نکردن مسایل بهداشتی، دندان ها رو به خرابی و فرسودگی می روند نیاز به اعمالی برای جایگزین و ترمیم دندان های آسیب های دیده وجود دارد روش هایی مانند کامپوزیت دندان، لمینت دندان، روکش دندان و عصب کشی نمونه ای از اقدامات درمانی و زیبایی دندانپزشکی است که توسط دندانپزشک انجام می شود تا کارایی دندان طبیعی فرد حفظ شود اما گاها دندان به حدی آسیب می بیند که چاره ای جز جایگزین کردن آن با دندان مصنوعی وجود ندارد و فرد مجبور است جای دندان از بین رفتن را با یک جایگزین پر کند زیرا از بین رفتن حتی یک دندان بر سلامت روحی و جسمی افراد تاثیر گذار است.
کار پروتز دندان چیست
پروتز دندان در واقع برسازه ای است که جایگزین دندان از بین رفته می شود تا نقص و کارایی دندان از بین رفته را جبران کند. برای این کار معمولا از پروتزهای دندانی یا ایمپلنت ها استفاده می شود. انتخاب روش جایگزین برای دندان از بین رفته به عوامل مختلفی بستگی دارد.
پروتز دندان چه تفاوتی با ایمپلنت دندان دارد؟
پروتز و ایمپلنت دندان هر دو برای جایگزینی دندان از بین رفته کاربرد دارند اما این دو تفاوت های اساسی نیز با هم دارند از جمله اینکه ایمپلنت ثابت است و مانند دندان طبیعی به لثه می چسبد و امکان جداسازی آن به راحتی وجود ندارد درحالیکه پروتزها معمولا متحرک هستند. جنس پروتز و ایمپلنت با یکدیگر فرق می کند، پروتز از موادی مانند پرسلن تولید می شود اما در درست کردن ایمپلنت از تیتانیوم به عنوان پایه استفاده می شود و مواد خاصی مانند چینی ها برای تاج دندان به کار برده می شود.
از لحاظ هزینه نیز قیمت ایمپلنت دندان نسبت به پروتز بالاتر است به علت اینکه ایمپلنت ظاهری مانند دندان های طبیعی شما دارد و حس بهتری به شما خواهد داد اما باید توجه داشت که ساختار دهان و لثه همه افراد اجازه استفاده از ایمپلنت را به آنها نمی دهد.
گاها به خاطر برخی از علت ها لثه فرد تحمل نگهداری ایمپلنت را ندارد که در این مواقع دندانپزشک پروتز را به بیمار توصیه می کند. گاهی نیز افراد به علت هزینه بالاتر ایمپلنت ترجیح می دهند از پروتز های متحرک استفاده کنند.
انواع پروتز دندان؟
پروتزها انواع گوناگونی دارند در یک دسته کلی می توانیم پروتزها را به ثابت و متحرک تقسیم کنیم پروتز ثابت می توانند به صورت کامل یا ترکیبی باشد.
پروتزهای متحرک:
انواع مختلفی از پروتزهای متحرک وجود دارد پروتز توتال یا پروتز کامل زمانی استفاده می شود که تمام دندانها از بین رفته باشد این پروتز از یک قسمت پایه و دندان هایی که روی آن قرار گرفته اند تشکیل شده است این پروتز به وسیله ساکشن در دهان ثابت می شود و به احتمال زیاد این نوع پروتز را اکثر افراد دیده اند و اغلب قدیمی ها از این نوع دندان ها که به دندان های مصنوعی معروف بود استفاده می کردند. پروتز دندان متحرک توتال یکی از ارزان ترین و کم هزینه ترین روش ها برای جبران دندان هایی است که به طور کامل از بین رفته اند.
پروتز ثابت دندان چیست؟
پروتز ثابت دندان یک روش درمانی است که برای جایگزینی دندانهای طبیعی از دندانهای مصنوعی استفاده میشود. این پروتزها به گونهای طراحی میشوند که به طور دائمی در دهان قرار بگیرند و به دندانهای طبیعی مجاور یا به ستونهای ایمپلنتی متصل میشوند.
یکی از انتخابهای رایج برای پروتز ثابت دندان، استفاده از ایمپلنت دندان است. ایمپلنتها عبارتند از ساختارهای تیتانیومی که در استخوان فک یا فکین بیمار جایگزین دندانهای طبیعی میشوند. ایمپلنتها به عنوان ستونهای پایه برای نصب پروتزهای ثابت عمل میکنند و به دندانهای مصنوعی ثبت شده در بالای آنها متصل میشوند. این روش، استحکام و پایداری بیشتری در مقایسه با روشهای سنتی ارائه میدهد.
همچنین، پروتز ثابت دندان میتواند به بهبود عملکرد گازهای دهانی کمک کند. وجود دندانهای پروتزی ثابت در محل دندانهای طبیعی، از از دست دادن حساسیت و انطباق استخوانی در اطراف دندانهای مفقودی جلوگیری میکند و به بیمار امکان میدهد که به طور طبیعی بتواند غذا را بخورد و صحبت کند.
در کل، مراقبت و بهداشت مناسب از پروتز ثابت دندان بسیار مهم است. رعایت بهداشت دهان و دندانهای مصنوعی، شستشوی منظم و استفاده از مواد بهداشتی مناسب به منظور جلوگیری از عفونتها و مشکلات دیگر مهم است.
پروتز ترکیبی یا جزئی یا پارسیل:
این پروتزها زمانی استفاده می شود که بخش زیادی از دندانها از بین رفته است و امکان نصب پروتز ثابت وجود ندارد زیرا دندان دیگری در محل دندان از دست رفته وجود ندارد که بتوان به آن پل زد گاه نیز بعضی از افراد به علت هزینه بالای پروتز ثابت ترجیح می دهند از پروتزهای ترکیبی یا جزئی استفاده کنند.
پروتز دندان جزئی در مواردی استفاده می شود که تمام دندان ها کاملا از بین نرفته است برای مثال ممکن است دندان های جلویی باقی مانده باشد و دندان های عقب پوسیدگی کامل داشته باشند در این حالت از پروتز جزیی استفاده می شود. جنس این پروتزها می تواند تمام آکریل یا ترکیبی از کروم کبالت باشد، البته این نوع پروتزها زیاد خوشایند نیستند و امروزه بخش فلزی این پروتزها به رنگ دندان تولید می شود.
کاربرد کروم کبالت در دندانهای متحرک چیست ؟
کاربرد کروم کبالت در دندانهای متحرک مرتبط با استفاده از آن در ساخت قطعات پروتز دندانی است. آلیاژهای کروم کبالت، که شامل مقدار متغیری از کروم و کبالت هستند، به عنوان یک جایگزین قوی و مقاوم در ساخت قطعات پروتز دندانی، به خصوص دندانهای متحرک مورد استفاده قرار میگیرند.
در کل، کروم کبالت به عنوان یک جایگزین مناسب در ساخت دندانهای متحرک استفاده میشود؛ زیرا مقاومت بالا، سبکی، نازکی و سازگاری با بافتهای دهانی را به همراه دارد. با این حال، قبل از استفاده از هر نوع مواد در دندانهای متحرک، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین راهکار برای
پروتزهای دندانی کلاس:
نوع دیگری از پروتزها هستند که می توان گفت یکی از راحت ترین انواع پروتز به شمار می آیند. پروتز کلاس شامل دو قسمت پروتز است که به وسیله یک قوس فلزی نازک به هم وصل می شوند.
پروتزهای دندانی می توانند به صورت غیر متحرک نیز باشند. پل یا بریج های دندانی مثالی از پروتز ثابت است اگر بیماری یک یا دو دندان در کنار هم را نداشته باشد دندانپزشک از دندان های مجاور برای پروتز کمک می گیرد به این صورت که دندان های مجاور تیز می شوند و یک پروتز دندان کوچک به این دندان ها وصل و ثابت می شود. اگر دندان شما کامل از بین نرفته باشد برای حفظ آن از روکش ها کمک می گیرند و تاج دندان دست ساز روی ریشه طبیعی جای گذاری می شود و داخل لثه می گذارندو بعد از بهبود زخم لثه تاج دندان را که از موادی مانند چینی درست شده است نصب می کنند.
مزایای پروتز دندان
از آنجایی که تغذیه و به تبع آن جویدن غذا نقش زیادی در عملکرد و کسب انرژی و انجام فعالیت ها دارد هر گونه آسیبی به دندان ها باعث اختلال عملکرد این امور می شود، بنابراین جایگزینی دندان های از بین رفته با پروتز باعث بازگرداندن عملکرد طبیعی دندان ها می شود. جویدن کامل غذا به طور مستقیم به دندان ها بستگی دارد و این امر با وجود دندان های سالم امکان پذیر است. از طرف دیگر وجود دندان های پوسیده و خراب در دهان ظاهری نامناسب به فرد می دهد و پوسیدگی باعث عوارض مختلف می شود که ساده ترین آنها بوی بد دهان است.
پروتز ها لبخند و ظاهر شما را زیبا می کنند. مطمئنا دهان و صورت بدون دندان ظاهر جالب و زیبایی ندارد زیرا وجود دندان عضلات صورت را از افتادگی حفظ می کند و از بین رفتن دندان ها و عدم جایگزینی آنها با پروتز شما را پیرتر نشان خواهد داد.
وجود دندان، ساختار استخوان دهان را حفظ می کند جایگزین شدن پروتز با دندان طبیعی از بین رفته از فرسایش ساختار استخوانی دهان را کندتر خواهد کرد. افرادی که دندان های آنها از بین رفته است در تلفظ حروف و تکلم نیز دچار مشکل می شوند و پروتزهای دندانی این مشکل را حل خواهد کرد.
معایب پروتز دندان چیست؟
با تمام مزایایی که برای پروتزهای ثابت و متحرک ذکر شد مانند تمام اعمالی که بر روی بدن انجام می شود استفاده از این دندانها نیز ممکن است معایبی به همراه داشته باشد هر چند درصد دچار شدن افراد سالم به این عوارض بسیار کم است اما نباید از این درصد کم نیز غافل شد.
در مراحل اول که از پروتز در داخل دهان استفاده می شود ممکن است فرد احساس وجود جسم خارجی در دهان داشته باشد که البته این حس طبیعی است و به مرور زمان رفع خواهد شد، ممکن است بدن درصد کمی از افراد به موادی که برای درست شدن دندان به کار رفته است حساسیت نشان دهد، اگر از پروتز ثابت استفاده می شود ممکن است برخی از این پروتزها شل شوند و یا افرادی هستند که اطراف پایه جایگذاری شده در لثه آنها عفونت می کند. در پروتزهای متحرک اگر دندان ها به خوبی قالب گیری نشده باشند ممکن است لثه اصلی فرد را هنگام استفاده اذیت و زخم کند.
برای اینکه هنگام استفاده از پروتزها دچار مشکل نشوید در مرحله اول باید به دندانپزشک حاذق مراجعه فرمایید و اگر به هر صورت دچار این مشکلات شدید حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید.
قیمت پروتز دندان چقدر است؟
با مطالبی که گفته شد متوجه شدید که پروتزها انواع و اقسام مختلف دارند بنابراین قیمت آنها نیز بسیار متفاوت است به طور معمول قیمت پروتزهای ثابت نسبت به انواع متحرک بالاتر است اما گاها حتی اگر بیمار حاضر به پرداخت هزینه بالا نیز باشد شرایط بدنی اجازه استفاده از پروتز ثابت را نمی دهد بنابراین بهتر است برای تعیین نوع پروتز در مرحله اول از دندانپزشک خود مشورت بگیرید.
تعداد دندان هایی که قرار است پروتز شود و نیز جنس آنها در تعیین قیمت نقش زیادی دارند هر ساله نیز این قیمت ها تغییر می کنند. بنابراین برای اطلاع صحیح تر از قیمت به روز پروتز دندان بهتر است از دندانپزشک کمک بگیرید تا با بررسی وضعیت جسمی و هزینه ای که متقبل می شوید بهترین پیشنهاد را دریافت نمایید.
چه زمانی نیاز به پروتز دندان داریم؟
با توضیحاتی که داده شد مشخص است که هرگاه دندان ها به نحوی کارایی خود را از دست بدهند پروتز دندان برای عملکرد طبیعی و راحت دستگاه گوارش و سایر علت ها ضروری است. هرچند علت رایج ازبین رفتن دندان ها عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و از طرف دیگر کهولت سن می باشد اما مسایل دیگری مانند برخی از بیماری ها یا تصادف ها و ضربات که باعث ایجاد آسیب دندانی می شود ممکن است نیاز به استفاده از پروتزهای دندانی را موجب شود.