گاهی اوقات بعد از انجام عصب کشی دندان یا سایر روش‌های درمانی، لثه‌ها دچار آسیب می‌شوند؛ در چنین مواقعی، انجام پیوند لثه الزامی خواهد بود. پیوند لثه یک روش درمانی است که برای اصلاح یا ترمیم لثه‌هایی که عقب رفته یا آسیب دیده‌اند، استفاده میشود. این عمل جراحی توسط یک متخصص پریودنتیت انجام میشود.
در این عمل، دندانپزشک بافت لثه را از منطقه‌ای از دهان برمی‌دارد که به عنوان منبع برای پیوند در نظر گرفته میشود. این منبع معمولاً از سقف دهان یا مناطق دیگری از دهان مانند لثه‌های سالم گرفته میشود.
سپس بافت برداشته شده به منطقه لثه آسیب دیده منتقل یا پیوند داده میشود. این فرآیند می‌تواند به ترمیم عقب رفتگی لثه، افزایش ضخامت لثه، پوشاندن ریشه دندان‌ها یا بهبود استحکام و ظاهر لثه کمک کند که به عنوان جایگزین عمل پیوند لثه نیز شناخته میشود.
پیوند لثه مصنوعی
پیوند لثه مصنوعی یک روش پیشرفته برای درمان بیماری‌های پریودنتال است. این نوع پیوند در شرایطی که روش‌های دیگر قابل اجرا نباشند یا نتیجه آنها موفقیت آمیز نباشد، استفاده میشود. برای این کار، بافت لثه مصنوعی را به منظور پیوند تهیه می‌کنند و به لثه‌ها پیوند می‌دهند.
این بافت مصنوعی معمولا از پوست انسان یا پوست خوک تهیه میشود و در ایران اغلب از قسمت‌های مختلف دهان و لثه انسان استفاده میشود.
برای تهیه بافت لثه مصنوعی، باید بر روی بافت مورد نظر مراحل مختلفی برای آماده سازی انجام شود تا به یک داربست کلاژنی تبدیل شود. این داربست کلاژنی می‌تواند به عنوان بافت پیوندی مصنوعی استفاده شود. به محض انجام عمل پیوند، بافت پیوندی مصنوعی، آغاز به ساختن لثه جدید می‌کند.
استفاده از پیوند لثه مصنوعی مزایایی نیز دارد. این روش می‌تواند بهبود قابل توجهی در ظاهر و سلامت لثه داشته باشد و به حفظ دندان‌ها و پیشگیری از تغییرات بیشتر لثه کمک کند. همچنین، با استفاده از لثه مصنوعی، احتمال ریسک عفونت‌های باکتریایی و قارچی نیز کاهش می‌یابد.
بعد از این که دندانپزشک به بیمار اعلام می‌کند که به عمل پیوند لثه نیاز است، معمولا این سوال مطرح میشود که آیا جایگزینی برای انجام این روش وجود دارد یا خیر؟ مسلما همه افراد دوست دارند که عمل ترمیم لثه را با روش‌هایی انجام دهند که در سریع‌ترین زمان ممکن بهبود یابند و کمترین درد را تحمل کنند.
متخصصان پریودنتال با توجه به شرایط خاص هر بیمار، روش‌های مختلفی را برای ترمیم و بازسازی لثه پیشنهاد می‌کنند. در زیر به برخی از جایگزین‌های معمول برای پیوند لثه اشاره خواهیم کرد:
عمل لیزر برای ترمیم بافت لثه
در جراحی لثه، استفاده از لیزر برای ترمیم و بازسازی و لیفت لثه رایج است. لیزر به صورت دقیق و کنترل شده بافت لثه را ترمیم می‌کند و بهبودی لثه را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند. همچنین، استفاده از لیزر باعث کاهش خونریزی و ترمیم سریع‌تر نیز بافت میشود.
عمل جایگزین پی آر اف (PRF)
پی آر اف بیشتر برای تسهیل فرآیند ترمیم و بازسازی بافت لثه پس از عمل جراحی پیوند لثه یا ایمپلنت دندان استفاده میشود. به عبارتی دیگر، پی آر اف می‌تواند باعث بهبودی سریع بافت آسیب دیده پس از جراحی پیوند لثه شود.
پس از انجام جراحی پیوند لثه، پی آر اف می‌تواند به عنوان یک فاکتور تاثیر گذار در بهبودی سریع بافت استفاده شود. با تزریق پی آر اف یا استفاده موضعی از آن، پیوند لثه با موفقیت بیشتری انجام میشود و فرآیند بهبودی سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
موارد استفاده از پی آر اف پس از عمل جراحی پیوند لثه شامل موارد زیر است:
- کاهش خونریزی و عفونت پس از عمل جراحی
- تسریع روند بهبودی و بازسازی بافت لثه
- افزایش شدت و مقاومت بافت لثه پس از عمل جراحی
- بهبود نتایج ظاهری و عملکردی پیوند لثه
پیوند لثه با خون
در این روش، خون بیمار برای تغذیه و ترمیم بافت لثه استفاده میشود. این روش در مواردی که نیاز به پیوند لثه مصنوعی نباشد، بسیار مفید است. به عبارتی دیگر، اگر نیاز به برداشت بافت جایگزین نباشد و با استفاده از روش‌های تقویتی، مشکل لثه قابل حل باشد، روش پیوند لثه با خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در هر صورت، تصمیم نهایی در مورد استفاده از روش جایگزینی برای پیوند لثه توسط متخصص پریودنتال انجام میشود که با توجه به شرایط خاص هر بیمار، روش‌های مناسب به کار می‌روند. برای این کار نیز باید ارزیابی دقیق آزمایشات مختلف گرفته شود تا نیاز بیمار مشخص گردد.
میزان موفقیت پیوند لثه
میزان موفقیت پیوند لثه به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
روش جراحی مورد استفاده
روش مورد استفاده برای انجام پیوند لثه می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت عمل داشته باشد. روش‌های مختلفی برای انجام عمل پیوند لثه وجود دارد، از جمله روش پیوند آزاد، پیوند غشایی و پیوند زنده. هر روش دارای مزایا و معایب خود است و جراح باید روش مناسب را بر اساس شرایط بیمار انتخاب کند.
وضعیت سیستم ایمنی بدن بیمار
وضعیت سیستم ایمنی بدن نیز بر موفقیت پیوند لثه تأثیر دارد. اگر بیمار دارای سیستم ایمنی قوی باشد، بهبود و ترمیم سریع‌تر بافت‌های پیوندی را به دنبال دارد؛ در حالی که سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند منجر به مشکلاتی در بهبودی و حتی عدم موفقیت در عمل شود.
رعایت نکات پس از جراحی
بعد از انجام عمل پیوند لثه، رعایت نکات و راهنمایی‌هایی که توسط جراح داده میشود، بسیار مهم خواهد بود. این موارد شامل توصیه‌هایی در مورد مراقبت از دهان و دندان، استفاده از داروهای تجویزی، اعمال محدودیت‌هایی در تغذیه و فعالیت‌های جسمانی و غیره میشود. رعایت این توصیه‌ها می‌تواند به ترمیم و موفقیت پیوند لثه کمک کند.
دوران نقاهت پیوند لثه
بعد از جراحی پیوند لثه، بهبودی کامل و ترمیم بافت آسیب دیده، معمولا حدود ۱۴ تا ۲۰ روز زمان می‌برد. در این دوره باید مراقبت‌های خاصی را رعایت کنید تا به بهبودی سریع‌تر دست پیدا کنید. البته، هر پروسه درمانی براساس شرایط و نیازهای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و به همین دلیل، توجه به راهنمایی‌ها و توصیه‌های دندانپزشک ضروری است.
نتیجه گیری
پیوند لثه عملی است که بعد از بروز برخی مشکلات و آسیب دیدگی‌ها در لثه انجام میشود. این روش دارای جایگزین‌های مختلفی است که انتخاب موارد جایگزین، با دستور و تشخیص دندانپزشک صورت می‌گیرد. مهمترین نکته در مورد پیوند لثه، هزینه آن است که بر اساس تعرفه و هزینه دندانپزشکی محاسبه میشود.
